ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬੁਨਿਆਦ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਅਤੇ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀਆਂ ਉੱਚਾਈਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਵੀਂ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਝਿਜਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰਹਿਤ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੋਂ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਹਰ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਏ. ਪੀ. ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਤਕਨਾਲੌਜੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਉੱਚਾ ਸਥਾਨ ਦਿਵਾਇਆ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਸੰਕਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੀ ਰੁਕਾਵਟ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰੀਏ?
- ਖੁਦ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖੋ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਯਕੀਨ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖੋਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਲਗਾਉਣਗੇ। - ਡਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੋ
ਅਕਸਰ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਡਰ ਕਰਕੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਡਰ ਨੂੰ ਹਰਾਓਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਵਧੇਗਾ। - ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਵੇਂ ਤਜ਼ਰਬੇ ਲਓ
ਨਵੇਂ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਵੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। - ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚੋਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਸ਼ੱਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਓਗੇ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੋਚੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੋ। - ਨਕਾਮੀਆਂ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰੋ
ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਸਫ਼ਲਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਅਲਬਰਟ ਆਇੰਸਟਾਈਨ
ਬੱਚੇ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਆਇੰਸਟਾਈਨ ਨੂੰ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇਨਕਲਾਬ ਲਿਆਉਂਦਿਆਂ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਯਕੀਨ ਅਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਮੂਲ
ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਕ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੁਣ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਣ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੌਕਰੀ, ਵਪਾਰ ਜਾਂ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੁਹਾਡੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ਼ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ!
ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਨੀ
ਸਕੂਲ ਕਾਊਂਸਲਰ
ਗਾਈਡੈਂਸ ਐਂਡ ਕਾਊਂਸਲਿੰਗ ਸੈੱਲ
ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਰਾਜਪੁਰਾ ਟਾਊਨ (ਪਟਿਆਲਾ)
